دلائل امامت و روش استدلال بر آن در پرتو بررسی مناظرات امامان شیعه در باب امامت عامّه و خاصّه

امامان شیعه در مناظراتشان پیرامون مسأله ی إمامت، از دلائل مختلفی بهره برده اند و این دلائل را به روش های مختلفی مطرح نموده اند. این پژوهش بر آن است که با بررسی مناظرات إمامان معصوم در مسأله ی إمامت،ادلّه ی طرح شده بر إثبات إمامت و روش های طرح این ادلّه را استخراج نموده، و آن ها را مورد تحلیل و بررسی قرار دهد. از اینرو، سعی بر آن بوده که از کتب معتبر شیعه (اعم از کتب حدیثی و کلامی)، که به بحث مناظرات امامان شیعه پرداخته اند، استفاده شود. در این پژوهش، ادلّه ی طرح شده از جانب إمامان شیعه، به تفکیک ادلّه ی عقلی ونقلی (قرآنی و روایی) مورد تحلیل قرار گرفته، و مباحث إمامت عامّه و خاصّه بررسی شده اند. همچنین در تحلیل روش های به کار گرفته شده توسّط إمامان شیعه در موضوع إمامت، روش های اثبات نظریّه إمامت، و روش های پاسخ گویی به مخالفین جدا گانه مورد کنکاش قرار گرفته اند.در بخش روش های اثبات، روش های برهان خلف، قیاس ذو حدّین، اثبات از راه کارکرد ها، اثبات از راه تنبّه بر امور وجدانی و إقرار از مبانی مشترک، مورد اشاره قرار گرفته اند. و در بخش روش های پاسخ به مخالفین، روش های تبیین واژه ها، طرح سوال، پاسخ حلّی، پاسخ نقضی، طرح إحتمال، محسوس سازی معقولات، إقرار گرفتن، به کار گیری مثال و نشان دادن تناقضات إستفاده شده اند. در مجموع می توان نتیجه گرفت که إمامان شیعه، در مناظرات پیرامون مسأله ی إمامت،نوع مخاطب و موقعیّت مناظره را لحاظ نموده،و متناسب با آن، ادلّه و روش های متقنی را به کار برده، و مسأله ی إمامت را به روشنی برای مخاطبان حقیقت جو تبیین نموده اند.